Stambomen met Google

DDe meeste genealogen maken volop gebruik van de Google zoekmachine bij hun stamboomonderzoek. Google is meer dan alleen maar een tool voor het vinden van websites, maar de meeste mensen die op zoek zijn naar informatie over hun voorouders  gebruiken maar een fractie van de mogelijkheden. Het zal u zeker wel eens zijn opgevallen dat u heel veel resultaten krijgt te zien, maar bijna nooit van degenen waar u naar zocht. Als u echter weet wat u doet, dan kunt u foto’s van uw voorouders boven water krijgen, zoeken op niet-meer-bestaande websites (jazeker) en zelfs ontbrekende familieleden vinden. Onderstaand leg ik uit hoe u kunt googelen, zoals u nooit eerder heeft gegoogeld. Stambomen met Google.

 

Begin bij de basis

• Alle termen tellen: Google neemt automatisch aan dat er een AND tussen uw zoektermen moet komen. Met andere woorden, een gewone zoekopdracht zal resultaten opleveren met alle gevraagde zoektermen.
  .
• Gebruik kleine letters: Google is hoofdletterONgevoelig, met uitzondering van de aanvullende zoektermen AND en OR. Alle andere zoektermen zullen de zelfde resultaten opleveren, ongeacht de combinatie van hoofd- en kleine letters die u in uw zoekopdracht gebruikt. Google zal ook de meest voorkomende leestekens, zoals punten en komma’s, negeren. Dus de zoekopdracht Petrus Jansen, Amsterdam zal dezelfde resultaten geven wanneer u zoekt op Petrus Jansen Amsterdam.
  .
• Volgorde is belangrijk: Google zal zoekresultaten geven, die al uw zoektermen bevatten, maar zal meer waarde geven aan de eerste termen van uw zoekopdracht. De resultaten zullen anders gerangschikt worden, wanneer u zoekt op bijv.  bidprentje Jansen Amsterdam, dan wanneer u zoekt op Amsterdam, bidprentje Jansen. Zet de belangrijkste term vooraan en zorg voor een logische  zoekopdracht.

.

Zoek gericht

• Zoek naar een uitdrukking: zet aanhalingstekens voor en na twee of meer woorden, die bij elkaar horen, om resultaten te krijgen van websites waar deze woorden precies zo voorkomen, zoals u ze ingevoerd hebt. Dit is met name handig als u gericht wil zoeken op bepaalde namen (bijv. als u zoekt op Petrus Jansen (zonder aanhalingstekens), dan krijgt u resultaten met Petrus Pieters en Sjaak Jansen, en daar bent u niet naar op zoek. Zoekt u echter op “Petrus Jansen”, dan krijgt u alleen pagina’s te zien, die de naam Petrus Jansen in die volgorde zullen bevatten).
  .
• Sluit ongewenste resultaten uit: maak gebruik van een minteken (-)  vóór woorden die u uit wil sluiten van de zoekopdracht. Als u bijv. zoekt op “Petrus Jansen” en u krijgt alleen maar resultaten waarin naast die Petrus ook een Sjaak voorkomt (en u weet zeker dat dat niet de stamboom is waarnaar u op zoekt bent), dan kunt u door te zoeken naar “Petrus Jansen” -Sjaak alle websites uitsluiten, die naast Petrus, ook naar Sjaak zouden verwijzen. Maar let op, als er een website is met de juiste Petrus Jansen, waarin toevallig ook een andere Sjaak voor zou komen, dan zal die ook niet getoond worden.
  Dit zal dus vooral goed werken als u een aparte naam uit kunt sluiten. Stel dat u steeds de naam Courbois tegen komt en u weet zeker dat de Petrus in die stamboom geen familie is, dan zou u kunnen zoeken op “Petrus Jansen” -Courbois om alle resultaten van Petrus Jansen in combinatie met de naam Courbois uit te sluiten.
  .
• Gebruik OR om zoekopdrachten te combineren: gebruik de term OR tussen zoektermen om resultaten te vinden die passen bij een of meerdere van de gezochte woorden. Google zal proberen om resultaten te tonen die passen bij ALLE zoektermen, dus door zoektermen te combineren met OR kunt u flexibel zoeken (bijv. Amsterdam begraafplaats OR grafsteen zal resultaten geven voor zowel Amsterdam begraafplaats alsook Amsterdam grafsteen.
  .
• Exact wat u wil: Google gebruikt een aantal algorithmes om goede zoekresultaten te garanderen, inclusief het automatisch voorstellen van synoniemen. Een vergelijkbaar algorithme zal  niet alleen resultaten tonen met uw zoekwoord, maar ook afgeleiden van dat zoekwoord. Bijv.zoeken op het woord “kinderen”, dan zullen ook resultaten worden getoond met de stam kind, kinds, kindjes, enz. Soms kan Google iets te hulpvaardig zijn en resultaten geven waar u helemaal niet naar op zoek bent. Gebruik in die gevallen aanhalingstekens voor en na uw zoekterm, zodat er alleen gezocht wordt op de door u ingevoerde term (bijv “kinderen” jansen stamboom).
  .
• Aanvullende synoniemen afdwingen:  alhoewel Google automatisch resultaten zal tonen voor bepaalde synoniemen, zal het toevoegen van het tilde symbool (~) de zoekmachine dwingen om meer synoniemen (en gerelateerde woorden) te tonen voor uw zoekopdracht. Als u bijv. zoekt op ~overlijdensbericht dan zal Google ook resultaten tonen voor overlijdensberichten, begrafenis en allerlei aanverwante termen. Zelfs een zoekopdracht naar Jansen ~genealogie zal andere zoekresultaten geven dan wanneer u zoekt naar Jansen genealogie.
  .
• Vul de lege plekken in: als u een sterretje (*) toevoegt aan uw zoekopdracht, dan laat u Google weten dat het op de plaats van de ster iedere mogelijke invulling mag geven om zo de beste resultaten te vinden. Gebruik het sterretje als einde van een vraag, bijv. Petrus Jansen was geboren in * of bijv. als u alleen de eerste doopnaam van iemand weet: zoek dan op Petrus * Jansen. Het sterretje kan overigens alleen gebruikt worden om hele woorden te vinden, dus niet om extra letters van een woord te vinden. Jan* zal niet Jans of Jansen als resultaat geven.
  .
• Tekst rondom bepaalde woorden: dit is een hele handige. Hiermee kunnen we bepaalde zoekwoorden combineren door te zoeken naar woorden of tekst die in de buurt van het eerste zoekwoord/tekst staan: “Jan Janssen” AROUND 5 “centrum Lutjebroek”. Er wordt dan gezocht op de combinatie “Jan Janssen” en alle resultaten worden getoond waarbij ook de combinatie “centrum Lutjebroek” binnen 5 woorden links of rechts van “Jan Janssen” staat. Het aantal van 5 kan naar wens kleiner of groter zijn.
  .
• Zoeken naar alles tussen twee getallen (jaartallen/huisnummers/etc): als we zoeken op een naam en we denken dat iemand tussen 1820 en 1830 is geboren, dan kunnen we zoeken op de naam in combinatie met de volgende operator: “1820..1830”. We plaatsen dus 2 puntjes tussen de getallen.  Dit kan dus ook met huisnummers, bijv. “Janssenplein 10..17”.

 

Maak gebruik van het formulier ‘Geavanceerd Zoeken’: 

Als u bovenstaande zoek-opties te ingewikkeld vindt, probeer dan eens te zoeken via het Geavanceerd Zoekenformulier: https://www.google.nl/advanced_search?q=&hl=nl, waardoor dat een stuk eenvoudiger wordt, waaronder het zoeken naar zinnen of het uitsluiten van woorden in de resultaten.

.

.

Zoek naar alternatieve spelling

Google is zeer intelligent en zal zelfs alternatieve zoektermen suggereren als het vermoed dat er spellingsfouten in uw zoekopdracht staan. Het zelflerende algorithme van de zoekmachine zal eventuele spellingsfouten automatisch herkennen en zal correcties suggereren gebaseerd op de meest populaire spelling van het woord. Om dat te controleren zou u eens moeten zoeken naar het woord geneologie. Google zal u resultaten tonen van pagina’s waar het woord geneologie in voor komt. Het zal u ook vragen “Bedoelde u genealogie?”. Klik op het voorgestelde alternatieve woord voor een compleet nieuwe lijst met resultaten voor dat alternatieve woord. Deze toepassing is met name handig  als u zoekt naar steden of dorpen, waarvan u de correcte spelling niet kent. Zoek maar eens naar Bremehaven en Google zal u vragen of u Bremerhaven bedoelde. Maar pas op! Soms kiest Google er voor om niet de verkeerd getypte zoekterm te tonen, maar meteen die met de juiste spelling. Typ maar eens  Sgiermonnikoog in en u zult zien dat Google u dan meteen zoekresultaten voor Schiermonnikoog laat zien. In dergelijke gevallen moet u zelf even de keuze maken om toch te zoeken met het door u ingegeven woord.

 

Haal verdwenen websites terug

Hoe vaak heeft u het niet meegemaakt dat een veelbelovend resultaat een “File not found” foutmelding gaf toen u op die link klikte?
Genealogische websites verdwijnen vaak als de webmaster de bestandsnaam aanpast of van webhostingbedrijf verandert of zelfs de website volledig verwijdert omdat hij deze niet langer kan onderhouden of betalen. Dat betekent niet dat de informatie voor altijd verdwenen is. Ga in dergelijke gevallen een pagina terug en zoek naar de link van de opgeslagen (cached) kopie aan het einde van de beschrijving en pagina URL. Door op de opgeslagen (gecachete) link te klikken, krijgt u een kopie te zien van die pagina, zoals die was toen Google de pagina voor het laatst indexeerde.

U kunt ook terug naar een door Google opgeslagen kopiepagina door de URL van de pagina vooraf te laten gaan door cache: dus bijv. cache:websitemetleukbestand.nl

Maar let op; domeinnamen van verdwenen websites worden tegenwoordig vaak door hostingbedrijven zelf of door anderen hergebruikt (om niet te zeggen misbruikt), omdat ze willen profiteren van de opgebouwde bekendheid van het betreffende domeinadres. Bovenstaande truc zal dus niet altijd werken, maar het is de moeite van het proberen waard als de informatie nergens anders meer te vinden zou zijn.

Als bovenstaande geen resultaat zou geven, dan kunt u ook gebruik maken van de zogenaamde Wayback-Machine. Voer op de website https://archive.org/web/ het adres in van een website, waarvan de informatie is veranderd of zelfs verdwenen en u kunt de informatie van die webpagina bekijken en terug gaan naar de diverse momenten waarop de betreffende pagina gezien is door de ‘machine’.

 

Volg het spoor

Hebt u eenmaal een waardevolle website gevonden, dan is de kans groot  dat u andere websites, die naar die pagina of website linken ook interessant zult vinden. Gebruik dan het adres van die website, voorafgegaan door het link commando om die te vinden. Dat ziet er als volgt uit: link:stamboomwebsitenaam.nl

Als u op zoek bent naar een specifieke naam, dan zal dat niet altijd evenveel opleveren, maar wel als u op zoek bent naar een speciaal onderwrp, zoals bijv. adoptie of imigratie. U zou dit ook kunnen gebruiken om te zien wie er allemaal naar uw persoonlijke genealogie website linken.

 

Zoeken binnen een website

Ondanks dat de meeste websites het tegenwoordig mogelijk maken om te zoeken op hun websites, is dat niet altijd het geval voor de kleinere persoonlijke websites. Ook hier biedt Google een oplossing voor door u alleen resultaten van een specifieke website te tonen wanneer u het site commando gebruikt in combinatie met de URL van de website die u wilt doorzoeken.

Zoek bijv. maar eens op naam site:www.bhic.nl en Google zal u diverse resultaten tonen van de betreffende website met daarin de gekozen naam.

.

.

Benut iedere mogelijkheid

Als u helemaal zeker wilt zijn dat u geen enkele goede stamboomwebsite hebt gemist, voeg dan eens allinurl:stamboom in als zoekopdracht in Google, om een lijst te krijgen van websites, die het woord stamboom in de domeinnaam hebben staan. Gezien het aantal hits is het beter om te zoeken met een meer toegespitst zoekwoord, zoals achternamen of localiteiten.

U kunt meerdere zoektermen combineren, of andere commando’s zoals OR om uw zoekterm nog specifieker te maken (bijv. allinurl:stamboom duitsland OR duits. Er is ook een vergelijkbaar commando beschikbaar om te zoeken naar termen in de titel van een webpagina (bijv. allintitle:stamboom duitsland OR duits).

.

Afbeeldingen uit het verleden

De afbeeldingen-zoekmachine van Google maakt het gemakkelijk voor u om foto’s te vinden op het web. Klik gewoon op de “Afbeeldingen”-link op de Google homepagina en typ een of twee zoekwoorden om een hele pagina met thumbnails te krijgen. Om foto’s van specifieke personen te kunnen vinden moet u hun voor- en achternaam tussen aanhalingstekens plaatsen (bijv. “Beau van Erven Dorens”). Heeft u wat meer tijd om te zoeken in de resultaten of als u een hele specifieke achternaam heeft, dan is het meestal al genoeg om alleen die achternaam in de zoekbalk in te voeren. Op die manier kunt u ook foto’s vinden van oude gebouwen, grafstenen en zelfs de woonplaats van uw voorouder. Is een afbeelding niet langer beschikbaar op het web, kopieer dan het adres en maak gebruik van de “cache”-mogelijkheid, zoals hiervoor beschreven.

.

Kijk ook eens in de Google nieuwsgroepen

Als u wat meer tijd over heeft, neem dan ook eens een kijkje in de Google Nieuwsgroepen, bereikbaar via de Google voorpagina (knop ‘Nieuws’). Vind informatie over uw achternaam, of leer van de vragen van anderen door te zoeken in het archief van meer dan 700 miljoen Usenet newsgroep-berichten, die zo ver teruggaan als 1981.

.

Check – dubbel check!

Ik hoef u er waarschijnlijk niet eens op te wijzen, maar… ook voor de gevonden informatie over uw familie op Google geldt: CHECK – DUBBEL CHECK! Ga er niet automatisch van uit dat de gevonden data juist is. Net zoals bij al uw andere stamboom zoekwerk geldt ook hier: checken, checken en nog eens checken. U zult niet de eerste zijn die een foto van een wildvreemde in zijn of haar stamboom opneemt. Er is niets leuker dan het vinden van een foto van een verre voorouder, maar het moet hem of haar dan natuurlijk wel zijn!

.

.

Stambomen met Google

Google is natuurlijk continu aan verbetering en verandering onderhevig. Mocht u merken dat een van bovenstaande tips niet meer werkt of helemaal veranderd is, dan stel ik een bericht daarover op prijs.
En uiteraard houdt ik me aanbevolen als u andere tips heeft m.b.t. Google en stamboomonderzoek.

 

Tenslotte:

Een van de Google engineers heeft een document online staan met daarin alle operators die hij gevonden heeft. Er zijn er meer, maar dit is een aardig documentje voor iedereen die nog dieper op de materie in wil gaan. Klik hier voor dat document.

.

Onderstaand nog een (Engelstalige) video met meer Google zoektips:

Bron: o.a. thoughtco.com
Vertaling: Peter van Bommel